Lipa
(Tilia)
Lipa to znacznych rozmiarów drzewo z rodziny lipowatych (Tiliaceae), liczy około 30 gatunków i jest jednym z najpopularniejszych drzew. Skąd jej popularność i kiedy warto po nią sięgnąć?
Lipę możemy spotkać nie tylko w lasach i parkach, ale również w naszych domach pod wieloma postaciami.
Choć lipa występuje powszechnie w całej Europie, w Polsce występują dziko tylko dwa gatunki: lipa drobnolistna (Tilia cordata Mill.) i szerokolistna (Tilia platyphyllos Scop.). Drewno lipowe należy do miękkiego i łupliwego, dzięki czemu łatwo można je szlifować, barwić i obrabiać. To właśnie te cechy spowodowały, że od dawna jest wykorzystywane do wytwarzania mebli, podłóg, naczyń codziennego użytku czy instrumentów muzycznych!
Drzewa z rodzaju lipy nie mają specjalnych wymagań glebowych, dlatego możemy je spotkać nie tylko w lasach, ale również parkach i wzdłuż dróg. Lipy są roślinami miododajnymi, wysoko cenionymi przez pszczelarzy!
Kto nie kojarzy ich żółtawobiałych, intensywnie pachnących kwiatów, które są nieodzownym elementem lipcowego krajobrazu?
No właśnie, co z tym wpływem lipy na nasze zdrowie?
Surowcem jest kwiatostan lipy, który składa się z 3-6 kwiatów. Zebrane kwiatostany z podsadką suszy się ułożone w cienkich warstwach w warunkach naturalnych (koniecznie w cieniu i przewiewie) lub specjalnych suszarniach w temperaturze do 35°C.
Działanie lipy i jej współczesne zastosowanie w fitoterapii, kiedy po nią sięgnąć?
Oba gatunki lipy odgrywają istotną rolę w fitoterapii, a ich stosowanie w Europie ma wyjątkowo długą tradycję. Szczególnie ceniony jest kwiatostan lipy z podsadką, zwany kwiatem, zawierający flawonoidy, śluzy, garbniki, fitosterole, olejki eteryczne czy sole mineralne.
Lipa i jej multizadaniowość.
- Nie ma nic lepszego jako środek napotny niż dodatkowy koc i napar z lipy, ten drugi dzięki flawonoidom. W przypadku gorączki napary lub odwary z kwiatów lipy łagodnie zwiększają wydzielanie potu, co szczególnie ważne jest przy chorobach górnych dróg oddechowych przebiegających z podwyższoną temperaturą ciała.
- Kwiatostany lipy dzięki zawartości olejku łagodzą podrażnienia gardła. Napary z surowca ze względu na obecność substancji śluzowych, które powlekają gardło łagodzą także suchy kaszel.
- Terpeny zawarte w lipie wzmagają wytwarzanie soku żołądkowego, zwiększają przepływ żółci do dwunastnicy, a substancje śluzowe działają osłaniająco, dzięki czemu napary z lipy wykazują korzystny wpływ na funkcjonowanie układu pokarmowego i trawienie.
- Lipa pomaga również obniżyć stany napięcia nerwowego poprzez zawarte w niej olejki eteryczne, które działają uspokajająco na nasze ciało. Wspomaga spokojny sen, zmniejsza niepokój i relaksuje.
Popularność lipy w Polsce znacząco wpłynęła na jej naturalne występowanie
Udział lipy w wielu zespołach leśnych w naszym kraju został poważnie zmniejszony na skutek gospodarczej działalności człowieka, dlatego dzisiaj przeważnie jest sadzona. Co świadczy o dawnym rozprzestrzenieniu lipy? Wystarczy spojrzeć na mapę administracyjną Polski, znajdziemy tam około 120 takich miejscowości, jak: Lupa, Lipce, Lipia Góra, Lipinki, Lipiny, Lipowiec czy nawet Św. Lipka w województwie olsztyńskim, gdzie obejrzeć możesz zabytkowy barokowy klasztor jezuitów!
W niektórych krajach kwiat lipy stosuje się zewnętrznie do łagodzenia i uśmierzenia swędzeń, do opatrywania popękanej i spierzchniętej skóry i miejsc po ukąszeniach owadów!