Dziurawiec zwyczajny
(Hypericum perforatum)
Dziurawiec zwyczajny jest rośliną wieloletnią należącą do rodziny dziurawcowatych (Hypericaceae). Występuje w Europie Środkowo-Wschodniej, Afryce Północnej, Azji i Północnej Ameryce. W Polsce dziurawiec rośnie na całym niżu oraz w dolnych partiach górskich, w zaroślach, łąkach i miedzach.
Dziurawiec zwyczajny o niezwyczajnym wyglądzie.
Dziurawiec zwyczajny to bylina; jego prosto wzniesiona, przeciwlegle ulistniona łodyga rośnie do wysokości 60 cm. Liście dziurawca są bezogonkowe i lancowate, a oglądając je pod światło można zaobserwować jaśniejsze przeświecające punkty stwarzające wrażenie dziurek. Są to zbiorniki olejkowe, którym roślina ta zawdzięcza swoją polską nazwę, ponieważ imitują one dziurki w liściach. Dziurawiec zwyczajny ma piękne, złocistożółte, często czarno kropkowane kwiaty, zebrane w duże i gęste baldachogrona na szczytach łodyg. Gdy się je zgniecie, wypływa soczysto czerwony sok. Po ścięciu szczytowych pędów roślina zakwita po raz drugi, dzięki czemu możliwy jest ponowny zbiór surowca.
W polskiej medycynie ludowej dziurawiec nazywany był zielem świętego Jana, ponieważ okres jego kwitnienia przypada na drugą połowę czerwca.
Dziurawiec pospolity, świętojańskie ziele, dzwoniec, krzyżowe ziele, dzwonki Panny Marii, krew Matki Boskiej to również niektóre polskie ludowe nazwy tej rośliny i to właśnie one przekonują o dużym znaczeniu dziurawca jako rośliny o cennym wpływie na nasze zdrowie.
Dziurawiec zwyczajny jest rośliną znaną od starożytności i szeroko stosowaną dzięki swoim właściwościom wpływającym na nasze zdrowie.
Mocno pożądanym surowcem zielarskim jest ziele dziurawca (Hyperici herba). Do podstawowych związków czynnych ziela dziurawca należą: hiperycyna, garbniki katechinowe, flawonoidy, fitosterole a także olejek eteryczny. Dzięki nim dziurawiec wykazuje wielokierunkowe działanie na organizm człowieka.
We współczesnym ziołolecznictwie dziurawiec znajduje szerokie zastosowanie.
Zawarte w dziurawcu flawonoidy i olejki eteryczne działają rozkurczająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, szczególnie dróg żółciowych. Dlatego dziurawiec polecany jest w schorzeniach wątroby przebiegających ze zmniejszonym wytwarzaniem i odpływem żółci. Zapobiega też tworzeniu się kamieni żółciowych. Ponadto dziurawiec działa przeciwzapalnie i uszczelniająco na ściany naczyń włosowatych. Zawarte w zielu flawonoidy działają moczopędnie, co ułatwia usuwanie z organizmu szkodliwych produktów przemiany materii i wpływa korzystnie na pracę nerek.
Dziurawiec przyczynia się także do zachowania równowagi emocjonalnej i dobrego samopoczucia psychicznego. Nie bez powodu zaleca się stosowanie dziurawca jako wsparcie w łagodzeniu niepokojów i napięć nerwowych, zaburzeń snu czy ogólnego zmęczenia, a także depresji.
Dziurawiec zwyczajny jest wyjątkowo popularny w kosmetologii.
Nie od dziś wiadomo, że dziurawiec posiada pozytywne dla naszego organizmu właściwości kosmetyczne. Odkryto, że ekstrakty z dziurawca wykazują efekt przeciwzapalny, co tłumaczy wykorzystywanie przed wiekami wywarów z kwiatów dziurawca do zwalczania tego typu dolegliwości. Z tych powodów ekstrakt z dziurawca stosowany jest w kosmetykach o działaniu przeciwpodrażniającym. Czym jeszcze może pochwalić się dziurawiec? Oczywiście działaniem przeciwbakteryjnym – nie bez powodu możemy znaleźć go jako jeden ze składników w kosmetykach o działaniu oczyszczającym i antyseptycznym.
Hypericum perforatum, czyli dziurawiec zwyczajny o mocy magicznej.
Nazwa „hypericum” składa się z dwóch członów pochodzących z języka greckiego – „hyper” oznacza „ponad, przez”, a „eikon” to „zjawa, duch”. Wynika to z wierzeń, że roślina ta miała zdolność ochrony przed złymi mocami. Słowo „perforatum” pochodzi zaś z łaciny i oznacza „podziurawiony” ze względy na charakterystyczną budowę liścia.
Swego czasu znachorzy nazywali sok z dziurawca „fuga deamonum” i używali go do wypędzania złych duchów, a także do przepowiadania chorób. Sądzono wtedy, że ziele dziurawca zostało „przez diabła we wściekłości pokłute”. Dobrze, że dziś wiemy więcej o działaniu tego wspaniałego zioła i wiemy, jak je stosować dla naszego zdrowia.