Fiołek trójbarwny
(Viola tricolor L.)
Fiołek trójbarwny jest rośliną jednoroczną lub dwuletnią należącą do rodziny fiołkowatych (Violaceae). Występuje w umiarkowanych i podzwrotnikowych strefach Europy i Azji, po Morze Śródziemne i Indie, a nawet w Ameryce Północnej. W Polsce znany jest także pod nazwami: bratek, kwiat św. Trójcy, bratek trójbarwny czy dziki bratek.
W Polsce fiołki rosną pospolicie na terenie całego kraju na polach, ugorach, suchych pastwiskach i przy drogach.
Fiołki trójbarwne łodygę mają mocno rozgałęzioną, delikatną, podnoszącą się lub rozesłaną i wysoką do 40 cm. Dolne liście są sercowato-jajowate, a górne lancetowate i ząbkowane na brzegach. Kwiat fiołka jest ciekawie ubarwiony, górne płatki korony są niebieskofioletowe, a boczne i dolny żółte. Barwa kwiatów może być różna i nie zawsze są one trójbarwne.
Fiołek trójbarwny jest rośliną delikatną, lecz silnie wspierającą nasz organizm i dlatego tak cenioną w fitoterapii.
Fiołek jest rośliną bardzo delikatną, więc jego zbiór i obróbka muszą być przeprowadzone z dużą uwagą. Zbiór surowca można prowadzić nawet 3 razy w roku, bo po zbiorze rośliny każdorazowo odrastają i ponownie zakwitają. Ziele fiołka suszy się w suszarniach naturalnych, w miejscach zacienionych i przewiewnych. Surowcem zielarskim jest ziele fiołka trójbarwnego.
Zawarte w fiołku trójbarwnym składniki aktywne silnie wpierają nasz organizm. Kiedy warto po niego sięgnąć?
Ziele fiołka zawiera m.in.: flawonoidy, antocyjany, saponiny, olejek eteryczny, śluzy i taniny, garbniki, witaminę C i sole mineralne. Fiołek działa moczopędnie, napotnie i odtruwająco, dzięki czemu ułatwia usuwanie szkodliwych produktów przemiany materii. Napary z jego ziela bratka stosuje się przy schorzeniach dróg moczowych, trudnościach w oddawaniu moczu czy kamicy nerkowej. Przetwory z ziela bratka wzmacniają także ściany naczyń krwionośnych, co przypisuje się zawartym w nim flawonoidom, a zwłaszcza rutynie.
Wyciągi z ziela fiołka, dzięki obecności saponin, działają drażniąco na błony śluzowe górnych dróg oddechowych, zwiększają wydzielanie śluzu oskrzelowego oraz przywracają prawidłowe ruchy nabłonka rzęskowego, dzięki czemu ułatwiają odkrztuszanie.
Trójbarwny fiołek na punkcie urody.
Bardzo cenne jest także ziela fiołka przy problemach skórnych, wynikających z zakłóceń w przemianie materii, charakterystycznych dla młodzieńczego wieku, np. trądziku, a także stanach zapalnych skóry, zwłaszcza na tle alergicznym.
Wyciąg z tej rośliny wykazuje działanie przeciwzapalne oraz przeciwalergiczne, co dodatkowo wpływa na jego kojące działanie na naszą skórę. Łagodzi także obrzęki i minimalizuje cienie pod oczami. Zawarte w zielu flawonoidy uszczelniają i uelastyczniają naczynia krwionośne i poprawiają przepływ żylny. Wpływa to korzystnie na kondycję skóry, staje się ona lepiej odżywiona, co przekłada się na ogólną poprawę jej wyglądu.